Татарстан Республикасы Финанс министрлыгы

2011 елның 8 августы, дүшәмбе

Халыкара агентлык рейтингына ия булу Россия төбәкләренең икътисадын үстерүдәге мөмкинлекләрен киңәйтә

Төрле агентлыклар рейтингларына ия булучы төбәкләр һәм муниципалитетлар торган саен ишәя бара. Рейтинг булмау – җәмәгатьчелекне һәм эшлекле даирәләрне сагайта торган әйбер.

Татарстан Республикасы халыкара рейтинг агентлыклары белән байтактан эшләп килә инде. Максаты – республикага статусын, чит илләрдән, үзебездән инвестицияләр җәлеп итү мөмкинлекләрен, гарантияләрен билгеләүче кредит рейтингы бирү.

Шушы көннәрдә генә “Fitch Ratings” халыкара рейтинг агентлыгының рәсми пресс-релизы дөнья күрде. Анда Татарстан Республикасының кредит рейтингы расланган. Без әлеге вакыйгага аңлатма бирүне сорап, Татарстан Республикасы финанс министры Радик Гайзатуллинга мөрәҗәгать иттек.

– Радик Рәүфович, “Fitch” рейтинг агентлыгының Татарстан Республикасы “ВВВ-” дәрәҗәсендә, “Тотрыклы” фараз рейтингларын раславы турында мәгълүмат пәйда булды. Бу нәрсәне аңлата?

– Чыннан да, “Fitch Ratings” халыкара рейтинг агентлыгының Кредит комитеты 2 августта Татарстан Республикасына тагын бер тапкыр рейтинг бирде. Республикага бирелүче рейтинглар инвестицион категориягә карый, һәм алар тотрыклы фаразга ия. “Fitch” агентлыгы бәяләмәсе буенча республиканың диверсификацияләнгән икътисадын, бюджетны үтәүдә әйбәт күрсәткечләрнең сакланылуын, салым керемнәренең үсүен, бюджет белән консерватив идарә итүне, ликвидлыкның зур булуын чагылдыра бу.

Шул ук вакытта республика икътисады тотрыклы салым базасын тәэмин итеп килүче көчле сәнәгать секторына нигезләнгән. Шуның нәтиҗәсендә бюджет иң беренче чиратта үзебезнең ресурсларга таяна. Татарстан Республикасының, Россиядәге башка төбәкләр белән чагыштырганда, зур инвестицион чыгымнарны даими хәл кылып килүе билгеләнгән. 2010 елда һәм 2011 елның беренче яртыеллыгында икътисадны финанс кризисыннан соң тиз генә аякка бастыру Татарстан Республикасының бюджет параметрларына уңай йогынты ясады.

– Татарстан Республикасы Россия Федерациясенең башка субъектлары арасында нинди урын алып тора?

– Татарстан Республикасы “Fitch Ratings” халыкара рейтинг агентлыгы рейтинглары бирелгән Россия төбәкләре арасында – өченче урында. Мәскәү һәм Санкт-Петербург шәһәрләренең генә рейтинглары зуррак. Һәм фәкать Россия Федерациясенең шушы өч субъекты гына инвестицион рейтингларга ия.

“Fitch” агентлыгы бәяли торган калган 22 төбәккә спекулятив категориядәге рейтинглар гына бирелгән.

– Әлеге рейтингның республикага йогынтысын ничегрәк бәялисез?

– Кредит рейтингы төбәкнең кредит түләүгә сәләте күрсәткече булып тора, чөнки төрле аспектларны үз эченә ала. Ул бүгенге икътисадый үсешне, шулай ук аның перспективаларын да колачлый. Рейтинг бәясе кредиторлар һәм инвесторларга Татарстан Республикасы белән эшләүдә куркынычлар ихтималының ни дәрәҗәдә булуы турында бәйсез объектив мәгълүмат бирә. Шуңа күрә инвесторлар һәм кредиторлар өчен инвестицион чишелешләрне кабул иткәндә рейтинг дәрәҗәсе төп критерийларның берсе булып тора.

Хәзерге вакытта потенциаль инвестор өчен төбәктә эшләү мөмкинлеген караганда рейтингның булуы алыштыргысыз шартка әйләнә. Шул рәвешле инвестицион рейтинг инвесторлар җәлеп итү өчен кирәк. Икенче яктан караганда, әйбәт рейтинг төбәккә, финанс базарларына юлны җиңеләйтә һәм җәлеп ителә торган ресурсларның бәясен киметә. Чөнки кредит оешмалары үз йөкләмәләре буенча төбәкнең мөмкинлекларен бәяли ала.

– Соңгы елларда бурыч йөгенең артуы республика рейтингына йогынты ясамыймы?

– Республика үткәреп килә торган бурыч сәясәте, әлбәттә, рейтинг бәясенә йогынты ясаучы мөһим фактор булып тора. Кредит средстволарын шактый зур күләмдә җәлеп итүгә карамастан, Татарстан Республикасының дәүләт бурычы күләме закон нигезендә билгеләнгән чикләүләрдән артмый. Моннан тыш бурыч күрсәткечләре бюджетның башка параметрлары белән берлектә карала.

Быел бездә салым һәм салым булмаган керемнәр узган еллардагыга караганда шактый үсте. Быелның беренче яртыеллыгында керемнәрнең үсеше узган елның шушы ук чорына карата – 32 процент, кризиска кадәрге 2008 елның беренче яртыеллыгына карата 28 процент тәшкил итте. Республикада үзебезнең керем базасын үстерү буенча даими эш алып барыла. Төбәкнең икътисадый һәм сәяси хәле – тотрыклы, макроикътисадый параметрларның уңай динамикасы күзәтелә.

Шул ук вакытта шуны онытырга ярамый: безнең заем средстволары – Россия Федерациясе бюджетыннан бюджет кредитлары гына. Бу кредитлар асылда республикага әһәмиятле проектларны (шуларның иң мөһиме – 2013 елда Универсиада үткәрү) тормышка ашыруга ярдәмнән гыйбарәт.

Татарстан Республикасы рейтингларын булдырган төп факторлар әнә шулар.

– Республикабызның рейтингын алга таба үстерү буенча фаразларыгыз нинди?

– Шуны искәртеп үтәсем килә: Татарстан Республикасы рейтинглары 2008 елда гына спекулятив категориядән инвестицион категориягә күчте. Шуннан соң, глобаль икътисадый кризиска карамастан, республика рейтинглары кризиска кадәрге чордагы дәрәҗәдә сакланды. Республиканың бүгенге инвестицион рейтингы – ирешелгән уңышларыбыз һәм республикада даими үткәрелеп килүче эш күрсәткече, шул исәптән 2013 елда Казанда Универсиада үткәрүгә әзерләнү буенча да. Республиканың кредит түләүгә сәләтенең зурлыгын, республикага җәлеп ителгән средстволарның кире кайтарылмау куркынычы ихтималының түбән дәрәҗәдә булуын аңлата бу. Республика үзенең барлык финанс йөкләмәләрен вакытында түләп бара ала.

Алга таба да эшебез Татарстан Республикасы Президенты Рөстәм Миңнехановның ТР Дәүләт Советына Юлламасында куелган бурычларны хәл кылуга юнәлдереләчәк. Анда республиканың икътисадны күтәрүгә, салым базасын киңәйтү һәм гражданнарыбызның тормышын яхшыртуга юнәлеше ачык итеп билгеләнгән. Әлеге бурычларны тормышка ашыру инде якындагы елларда ук Татарстан Республикасына рейтингын күтәрү мөмкинлеге бирәчәк.

"Ватаным Татарстан" газетасы

БАРЛЫК ЯҢАЛЫКЛАРНЫ УКУ

Рейтинг мөмкинлекне арттыра