Федераль бюджетның 2023 елның гыйнвар-февраль айларында үтәлеше алдан бәяләнде
Алдан ясалган бәяләүләр буенча федераль бюджет керемнәре күләме 2023 елның гыйнвар-февралендә 3 163 млрд сум тәшкил иткән, бу 2022 елның гыйнвар-февралендә керемнәр күләменнән 25 процентка түбәнрәк:
Нефть-газ керемнәре 947 млрд сум тәшкил иткән һәм елга ел 46% ка кимегән, бу беренче чиратта Юралс маркалы нефтькә бәяләр котировкаларының кимүенә һәм табигый газның экспорт күләмнәренең азаюына бәйле.
Россия нефтенә экспорт бәяләренең объектив бәя индикаторы сыйфатында Юралс маркалы нефтькә бәяләр котировкаларының репрезентативлыгын киметүне исәпкә алып, тиешле салымнарның салым базасын билгеләү механизмы февральдә төгәлләштерелде. Салым законнарына кертелгән үзгәрешләр нефть секторыннан салым керемнәрен акрынлап торгызуга ярдәм итәчәк – бигрәк тә агымдагы елның икенче яртыеллыгында.
Моннан тыш, "бюджет кагыйдәсе" параметрлары нигезендә алынмаган нефть-газ керемнәрен каплауга Милли байлык фонды акчаларыннан файдалану бюджет системасының нефть-газ керемнәре керү тирбәнешләренә карата тотрыклылыгын тәэмин итә.
Нефть-газ булмаган керемнәр 2 217 млрд сум тәшкил иткән һәм елга ел 9% ка кимегән, бу күбесенчә табышка салым керемнәренең кыскаруына, башлыча 2023 елның гыйнварында алдагы чорлар өчен салымның арттырып түләүләрен бер тапкыр каплау белән бәйле.
Әйләнештәге салымнарның керү динамикасы (һәм эчке өстәлгән кыйммәткә салымны (НДС) аерым алганда) гыйнварда НДС кайтаруның тизләтелгән тәртибенә бәйле вакытлы кыскартудан соң нормальләште.
Тулаем алганда, 2023 елның гыйнвар-февраль нәтиҗәләре буенча нефть-газ булмаган керемнәр күләме бюджет турындагы законны формалаштырганда салынган динамикага туры килә (2022 елның 5 нче декабреннән №466-ФЗ).
Алдан ясалган бәяләүләр буенча, федераль бюджет чыгымнары күләме 2023 елның гыйнвар-февралендә, узган елның шул ук чоры күрсәткечләрен 52%ка узып, 5 744 млрд сум тәшкил иткән. 2023 ел башында чыгымнарны финанслауны тизләтү башлыча контрактларның оператив төзелүенә һәм аерым контрактлаштырылган чыгымнар буенча финанслауны аванслау белән бәйле. Бу шул исәптән федераль бюджет чыгымнарын 2023 ел дәвамында тигез кассалы үтәүне тәэмин итәргә мөмкинлек бирәчәк.
Тулаем алганда, 2023 елда федераль бюджет чыгымнары күләме бюджет турындагы законда (№466-ФЗ) расланган бюджет ассигнованиеләренең иң чик күләменнән һәм ел дәвамында барлыкка килгән очракта өстәмә нефть-газ керемнәре күләменнән чыгып ("бюджет кагыйдәләре" нормалары нигезендә) формалаштырылачак.
Шулай итеп, агымдагы елның гыйнвар-февраль айларында федераль бюджет үтәлешен алдан бәяләү бюджет турындагы закон кысаларында 2023 елга төп характеристикаларны формалаштырганда салынган динамикага туры килә.